Bu yazıyı yazmama iki olay vesiledir, ilki Nagihan arkadaşımın bana Domaniç’in güzelliklerini anlatırken ki bu en aşağı iki sene öncesine dayanır, Hayme Ana Türbesinden bahsetmişti, diğer olay ise Diriliş Ertuğrul Dizisi sayesinde Hayme Ana‘yı çok daha iyi tanımamış olmamızdır. Yine bir bayram günü ve yine günübirlik bir gezi. Bu sefer rotamız yine Bursa’ya yakın bir yer olan Domaniç.

Domaniç, Bursa’ya 86 kilometre mesafe uzaklıkta Kütahya’nın bir ilçesi, 4700 nüfuslu ufak bir yer. Ama tarihimiz açısından oldukça önemli şahsiyetlere sahip. Bunlardan biri de Hayme Anamız. Diriliş Ertuğrul dizisini seyrediyorsanız, Hayme Ana’yı canlandıran Hülya Darcan’ın da oyunculuğunun etkisiyle ne kadar özel bir kadın olduğunu, şuan da yaşadığımız toprakların ne şartlar altında kazanıldığını ve Hayme Ana’nın ne denli etkili bir kadın olduğunu anlatmama gerek yoktur.

Biz, bize düşen görev olan gezip tanıtma işiyle meşgul olacağız. Bursa’da yaşadığımdan dolayı, yol tarifim Bursa üzerinden olacak, gerçi bu yazıyı okuyorsanız ki artık herkesin elinde akıllı cep telefonları var ve harita uygulamaları sayesinde hatta navigasyon sayesinde Hayme Ana’ya giden yolu bulmak zor olmayacaktır. Ben şu şekilde gittim, ilk olarak Bursa’dan İnegöl’e geçiyoruz, daha sonra hiç içeriye girmeden düz devam edip, yol tabelalarını takip ederek, Kütahya, Domaniç yoluna sapıyoruz, aslında bir yere kadar Oylat Kaplıcaları yolu da aynı güzergahta, en son bir yol ayrımı çıkıyor, orada sağ taraf Oylat’a düz devam edersek ise Domaniç’e götürüyor.

Biraz Domaniç yolundan bahsedeyim, bayağı bir kilometre virajlı yollardan gidiyorsunuz, üstelik dik yokuş, mide bulantınız olabilir, artık ona göre tedbirinizi alınız, yer yer keskin virajlar, ama yol güzel, hem ağaçlık hem de asfalt. Güzel bir radyo istasyonu da buldunuz mu iş tamamdır.

Yol macerasını fazla uzatmayacağım, dediğim gibi yol düz ve herhangi bir yere sapmadan Domaniç’e varılıyor. Asıl önemli kısım bundan sonrası, şimdi Domaniç’in içine doğru ilerliyoruz, parkeli asfaltlı bir yol var oradan aşağı iniyoruz ve karşımıza bir karayolu çıkıyor, sağa mı gideceğiz sola mı derken biri denk gelse de sorsak diyoruz ama ben söyleyeyim, sağa doğru gideceğiz, sağa doğru devam ediyoruz, Hayme Ana Türbesi, Domaniç’in Çarşamba Köyünde bulunmakta, biz bu köye Çamlıca Köyü üzerinden geçiyoruz, Domaniç’in içinden geçtik ve bir karayoluna geldik dedim ya o yol İnegöl – Tavşanlı karayolu oluyor, o yol üzerinde seyir ediyoruz, yaklaşık 12 km kadar ileride Hayme Ana Türbesi bulunmakta, o yol üzerinde giderken tabelalara bakarak Çamlıca tabelasını görünce hemen içeri giriyoruz, sonrasında ise Hayme Ana Türbesi tabelaları bize yolu gösteriyor. Bir yerden sonra sanki bozkır da gidiyor gibi oluyorsunuz, ekinler biçilmiş ve sarı boş topraklar sizleri bekliyor olacak. Neyse az bir müddet sonra Çarşamba tabelasını görüyorsunuz ve köyün camisini hedef alın ve ona doğru gidin, hemen karşınıza Hayme Ana Çeşmesi çıkacak ve ondan sonra sağa dönerek Hayme Ana Türbesine gelmiş bulunmaktasınız…

Hayme Ana Türbesi büyük ve güzel bir bahçeye sahip, türbenin etrafını çevreleyen duvar ve giriş kapısında Hayme Anayı tanımlayan bir tabela asılı. İçeri girdiğinizde güzel bir süs havuzu ve çimleri biçilmiş, gülleri olan, güzel çiçekleri olan çok harika bir manzara sizleri karşılamakta. Türbeye geldiğimde gerçekten çok hoşuma gitti, temiz oluşu, güzel oluşu, gerçekten bu işleri yapanları takdir etmemi gerekli kılıyor. Bu türbeyle kim ilgileniyorsa gerçekten hakkını vermiştir…

Türbe sade bir türbe, fotoğraflarda görebileceğiniz gibi kümbet tarzında bir türbe, girişinde kitabesi var, Türbede aslında 3 adet kapı var, ilki türbe ve bahçeyi çevreleyen alanın giriş kapısı, sonra türbe ve kendi bahçesinin giriş kapısı ve en son da türbenin kendi kapısı, ikinci kapının başında Hayme Ana’nın kim olduğunu anlatan bir yazı bulunmakta, bu yazıya göre;

Hayme Ana Gündüz Alp’in Eşi, Ertuğrul Gazi’nin Annesi, Osman Gazi’nin ninesidir, Aşiretiyle birlikte, önce Karacadağ ( Haymana ) daha sonra Söğüt ve Domaniç yöresine yerleşmiştir. Göç zamanı Domaniç yaylarında vefat etmiş ve şuan da türbenin bulunduğu yere defnedilmiştir. 1892 yılında II. Abdülhamit Han tarafından, Hüdavendigar Valisi Mahmut Bey’e bu türbe yaptırılmıştır.

Kitabesinde aynen şu şekil yazmaktadır;

Şahinşeh-i ali haseb, Hakan-ı mebrûk’ün-neseb

ABDÜLHAMİD Han kim, anın lütfundan âlem müstefid,

Gâzî-i meydân-ı vegâ cennet-mekân ERTUĞRUL’un

Olmuş idî vaktaki bu sancakda ikbâli bedîd.

Şu DOMANİÇ YAYLASı’nı aldıkda dest-i mikncte

Ehl-i hilafa evvelâ çekmişdi ol sedd-i sedîd.

Gazî-i merhûmun imiş bu HAYME ANA maderi

Itsün garîk-i mağfiret, dâim anı Rabb-i Vahîd.

Şâh-ı Cihan bu türbeyi yapdırdı ol merhûmeye

Eyyâm-ı ‘ ömrü şevketin kılsun Canâb-ı Hak mezîd

Bir pâdişâha itmemiş Allah bu hayrı nasib

Şimdiye dek geçmiş idî târihden asr-ı medîd

Vâli iken Mahmûd kulu nazm eyledi târihini

Kıldı bu ra‘nâ türbeyi bünyâd Han ‘ABDÜLHAMİD ‘

Ketebehû İbrâhîm Hakkı Bursevi, sene : 1308 (1890).

Bir de Hayme Ana’nın oğlu Ertuğrul Gazi’ya olan Öğüdü; 

OĞUL,

Anayurttan ayrılalı yıllar geçti. Deli rüzgarlar önünde oradan oraya savrulduk. Beylik otağını kurduğumuz şu yaylalar artık son durağımız, son konağımız olsun.

Oğuz’un yurtlarına diktiğimiz ağaçların kökleri kara yerin derinliklerine, dalları gökyüzünün yüceliklerine uzansın.

Ak-boz atlara binip yağı üstüne yel gibi vardıkta Kadir Tanrı gözüpek yiğitlerimizi korusun.

Göğsü kaba yerli kara dağlar gibi duran erlerimiz ile kır çiçekleri gibi saf ve temiz, ak yüzlü, ala gözlü

kızlarımız Kutlu Kayı Boyumuza gürbüz evlatlar versinler.

Altın başlı otağlarımız Çarşamba yaylasını bürüsün.

Kayı’nın ve diğer bütün boyların oğullarını Ertuğrul’umla bir tutarım.

Onların hepsini soyumuz için Hakk’ın Kutsal birer emaneti bilirim.

BEY OĞUL,

Boyundan – soyundan, olsun olmasın insanlara adil davran. Adaletten ayrılma ki, insanların birlik ve dirlik kazansın, Yurdunda, Obanda herkes güvenle gezsin.

Ululuk isteyen töreden ayrılmasın.

Bu dünya bir oturma yeri değildir. Yapacağın iyi ve doğru işlerle inşanlanrın hizmetinde bulunursan güzel övünçler senin olur.

Yüreğinden inancı, ağzından duayı, davranışından erdemi hiç eksik etme. Bir de sabırlı ol Oğul, ekşi koruk sabırla tatlı üzüm olur.

OĞUL

Beylik dermekle, ağalık vermek iledir.

Sofranı ve keseni yoksullara açık tut.

Sanırım yine oldukça uzun bir yazı oldu, ben şahsen çok etkilendim, milli bilincimi kuvvetlendirecek, içimde ki coşkuyu arttıracak havayı Hayme Ana Türbesinde buldum. Allah onlardan razı olsun.

Resimlerde bir de tören alanı planı yer almakta, sanırım her sene Eylül ayının ilk cuma, cumartesi ve pazar günleri Hayme Ana’yı anma ve Göç Şenlikleri törenleri yapılmakta, bu sene 734. sü yapılmış. Eğer ziyaret etmek isterseniz bu tarihlere denk getirseniz çok daha mükemmel bir atmosfer yakalamak sizlere nasip olabilir.

Ben Emre Seymenler, üzerime düşen vazifeyi yaptım… yazımı Atamızın sözüyle bitireceğim…

” Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça, daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır… ”

Selametle…

Önemli Ekleme : Yazıyı yazdıktan sonra hatırladım, hatta unutmamak için gayret sarfettim ama yine de beynim bana 3 kere daha hatırlattı ve bende gece yarısı kalkıp bu eklemeyi yaptım. Bu kadar önem arzedecek ne vardı derseniz, bizler Çarşamba Köyüne giriş yaptık ve karşımıza çıkan ilk kişiye türbenin yerini sorduk, o da bize tarif etti, sonrasında bizi yemeğe davet etti, biz ailecek gelmiştik, gideceğimiz başka yerler olduğundan kalamayacaktık ve nazikçe teklifi geri çevirmek zorunda kaldık. Bize bu  teklifi yapan kişi Hayme Ana tören alanı planı tabelasının hemen gerisinde kalan evlerden birinin önündeydi ve römork’undan bir parça indiriyordu, ve bize yardımcı olmak için işini gücünü bıraktı ve bizimle ilgilendi. Şimdi asıl önemli olan nokta şu, misafirperverlik, hoşgörü, yardımcı olmak bu güzel erdemlerin hepsi az önce bahsini ettiğim güzel abimizde mevcuttu. Kendisine buradan bir kez daha teşekkür ediyorum, böyle insanları, şehir hayatında görmek oldukça zor, kendisinden Allah razı olsun, malı mülkü rızkı artsın inşallah… Günün birinde nasip olursa bir çayını içmek isterim bu güzel insanın… Sıcacık duygularla bizi mestetti… Her daim gönlümüzde yer edecektir…